Σύμφωνα με το ά. 306 παρ. 1 Π.Κ., «Όποιος εκθέτει άλλον και έτσι τον καθιστά αβοήθητο, καθώς και όποιος αφήνει αβοήθητο ένα πρόσωπο που το έχει στην προστασία του ή που έχει υποχρέωση να το διατρέφει και να το περιθάλπει ή να το μεταφέρει, ή ένα πρόσωπο που ο ίδιος υπαίτια τραυμάτισε, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.»
Το πρώτο εδάφιο του παρόντος άρθρου αναφέρεται στην εν στενή έννοια έκθεση ήτοι στην περιέλευση ενός προσώπου σε μία επικίνδυνη κατάσταση η οποία απειλεί τη ζωή ή την υγεία του. Η περιέλευσή του στην εν λόγω κατάσταση δεν είναι απαραίτητο να επέρχεται μόνο με ενέργεια βίας αλλά είναι δυνατόν και με πράξη απειλής ή απάτης.
Όταν το πρόσωπο καθίσταται αβοήθητο, δε δύναται με δική του ενέργεια να προασπίσει τον εαυτό του απέναντι στον προκαλούμενο εκ μίας θετικής ενέργειας ή παράλειψης του δράστη κίνδυνο. Σημειωτέον ότι δεν αρκεί η αναμενόμενη βοήθεια τρίτων και δεν ενδιαφέρει εάν η κατάσταση αυτή στην οποία περιήλθε το πρόσωπο ανέκυψε ένεκα υπαιτιότητας του δράστη ή όχι.
Ο κίνδυνος συνίσταται σε μια πρόκληση συνθηκών οι οποίες θα οδηγήσουν σε βλάβη του εννόμου αγαθού της ζωής ή της υγείας αν δεν εμποδισθεί με κάποιο τρόπο. Πρόκειται για έγκλημα συγκεκριμένης διακινδύνευσης το οποίο σημαίνει ότι αρκεί να προκλήθηκε από την πλευρά του δράστη κίνδυνος και δεν συνδέεται με την πρόκληση βλάβης στο θύμα. Ο δε κίνδυνος, υποστηρίζεται ότι αρκεί να είναι και ενδεχόμενος. Πρέπει επιπλέον να σημειωθεί ότι μολονότι προστατευόμενο έννομο αγαθό του αδικήματος της έκθεσης είναι η ζωή και η σωματική ακεραιότητα, κατά τη συσταλτική ερμηνεία του άρθρου θα λέγαμε ότι συντρέχει μόνο εάν από τη θέση του προσώπου σε αβοήθητη κατάσταση επέρχεται κίνδυνος βλάβης της ζωής ή της σωματικής του ακεραιότητας και τούτο διότι, σε αντίθετη περίπτωση, θα κατέληγε να τιμωρείται ο κίνδυνος για την επέλευση βλάβης στα δύο αναφερόμενα έννομα αγαθά βαρύτερα από το τετελεσμένο τους.
Το δεύτερο εδάφιο του παρόντος άρθρου τυποποιεί την έκθεση εν ευρεία έννοια, ήτοι την άφεση ενός προσώπου αβοήθητου. Πρόκειται για έγκλημα ιδιαίτερο, γνήσιο, τελούμενο δια παραλείψεως και πραγματώνεται όταν ο δράστης δεν παύει και δεν εξολοθρεύει τον κίνδυνο που απειλεί το πρόσωπο το οποίο τελεί υπό την προστασία του ή για το οποίο έχει την υποχρέωση διατροφής και περίθαλψης ή μεταφοράς κλπ. Εν αντιθέσει με το έγκλημα του πρώτου εδαφίου, εδώ το θύμα έχει περιέλθει ήδη σε κατάσταση κινδύνου και απλά αρκεί να αφεθεί αβοήθητο, ήτοι να το εγκαταλείψει ο δράστης ενώ είχε την υποχρέωση να μην το κάνει. Η υποχρέωση αυτή μπορεί να προκύπτει εκ του νόμου ή από σύμβαση ή από προηγούμενη ενέργεια του δράστη από την οποία ανέκυψε σχέση προστασίας με το θύμα. Αρκεί ο δράστης να είχε και ενδεχόμενο δόλο για να τελέσει το αδίκημα της έκθεσης εν ευρεία έννοια.
Τέλος, θα πρέπει να σημειώνεται αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ της πράξης του δράστη και του αποτελέσματος.
Σύμφωνα με το ά. 306 παρ. 2 Π.Κ., «Αν η πράξη προκάλεσε στον παθόντα: α) βαριά σωματική βλάβη, επιβάλλεται φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών, β) θάνατο, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη.»
Αν από οποιαδήποτε από τις πράξεις της παρ. 1 επήλθε στο θύμα βαριά βλάβη στην υγεία του, επιβάλλεται ποινή φυλάκισης τουλάχιστον 3 ετών κι αν επήλθε θάνατος, κάθειρξη έως 10 έτη (εκ του αποτελέσματος χαρακτηριζόμενο έγκλημα). Εδώ, θα πρέπει να καταφάσκεται ο δόλος του δράστη ως προς το βασικό έγκλημα και το παραπέρα αποτέλεσμα να καλύπτεται με τουλάχιστον αμέλειά του. Σημειωτέον ότι εάν ο δράστης είχε ανθρωποκτόνο διάθεση θα πρέπει να εφαρμοστεί η διάταξη του ά. 299 Π.Κ. και στην περίπτωση που μέσω της έκθεσης αποσκοπούσε τη βαριά σωματική βλάβη του θύματος, η διάταξη του ά. 310 παρ. 3 Π.Κ. Τέλος, απαιτείται και εδώ η συνδρομή αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της έκθεσης ως αιτίας και του θανάτου ως αποτελέσματος.
Απόπειρα του εγκλήματος της έκθεσης υπάρχει όταν το θύμα περιέλθει σε μη ασφαλή κατάσταση αλλά ωστόσο δεν προκληθεί κίνδυνος. Για το έγκλημα της παρ. 2 δεν νοείται απόπειρα ούτε όμως και στην περίπτωση του γνησίου ιδιαίτερου αδικήματος όταν η πράξη τελείται με παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας.
Ως προς τις μορφές συμμετοχής αυτές είναι όλες νοητές στο αδίκημα της έκθεσης.
Βιβλιογραφία
Μαργαρίτης, Μ. Μαργαρίτη Α. 2020. ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ: Ερμηνεία-Εφαρμογή. Αθήνα: Π.Ν. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ. 4η έκδοση. σελ. 868 κ. επ.
