Αρπαγή Ανηλίκων. Σύμφωνα με το άρθρο 324 ΠΚ, «1. Όποιος αφαιρεί ανήλικο από τους γονείς, τους επιτρόπους ή από οποιονδήποτε δικαιούται να μεριμνήσει για το πρόσωπό του ή όποιος υποστηρίζει την εκούσια διαφυγή του ανηλίκου από την εξουσία των παραπάνω προσώπων τιμωρείται με φυλάκιση. Αν ο ανήλικος από τη στέρηση της επιμέλειας διέτρεξε σοβαρό κίνδυνο ζωής ή βαριάς βλάβης της υγείας του, ο δράστης τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.
- Αν ο ανήλικος δεν έχει συμπληρώσει τα δεκατέσσερα έτη, επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη, εκτός εάν η πράξη τελέστηκε από ανιόντα, οπότε εφαρμόζεται η προηγούμενη παράγραφος. Σε κάθε περίπτωση, αν ο υπαίτιος τέλεσε την πράξη από κερδοσκοπία ή με σκοπό να μεταχειριστεί τον ανήλικο σε ανήθικες ασχολίες ή να επιταχύνει τη μεταβολή της οικογενειακής τάξης του ανηλίκου επιβάλλεται κάθειρξη έως δέκα έτη.
- Αν ο υπαίτιος των πράξεων των προηγουμένων παραγράφων είχε σκοπό να εισπράξει λύτρα ή να εξαναγκάσει άλλον σε πράξη ή παράλειψη, επιβάλλεται κάθειρξη. Στην περίπτωση που ο δράστης με τη θέλησή του και προτού εκπληρωθεί οποιοσδήποτε όρος ή αξίωσή του απελευθέρωσε και απέδωσε υγιή και σώο τον ανήλικο επιβάλλεται φυλάκιση.
Με τον αναφερόμενο κυρωτικό κανόνα, προστατεύεται το δικαίωμα της επιμέλειας των γονέων του ανηλίκου, αλλά και έμμεσα η ελευθερία του τελευταίου. Το αδίκημα της αρπαγής ανηλίκων συνιστά τόσο πλημμέλημα όσο και κακούργημα ανάλογα με τις συνθήκες υπό τις οποίες τελέσθηκε και από τα πρόσωπα από τα οποία διαπράχθηκε.
Ως προς την πλημμεληματική μορφή του: Πλημμέλημα συνιστά η αφαίρεση του ανηλίκου από οποιονδήποτε έχει αναλάβει τη μέριμνά του και η απομάκρυνσή του από τον τόπο που κατοικεί σε άλλον. Σημειωτέον ότι προς τούτο είναι αδιάφορη η συγκατάθεση του ανηλίκου. Επίσης, η απομάκρυνσή του από τον τόπο κατοικίας του δε θα πρέπει να συνίσταται σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ θα πρέπει να συμβάλλει σημαντικά στην αδυναμία άσκησης της επιμέλειας εκ μέρους του γονέα. Ωστόσο, αρκεί η σύντομη απομάκρυνσή του για να θεμελιωθεί το εν λόγω αδίκημα, εφόσον τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του και εφόσον θίγεται η ηθική του και πάντως δεν αρκεί η ολιγόλεπτη απομάκρυνση. Δεν έχει σημασία ο τρόπος αφαίρεσης (βία, απειλή, απάτη κλπ).
Δράστης του αδικήματος της αρπαγής ανηλίκων, δύναται να είναι και ο γονέας που δεν έχει νομίμως την επιμέλεια, ενώ αν με συμφωνία μόνο των συζύγων, που δεν έχει επικυρωθεί με δικαστική απόφαση, έχει ανατεθεί η επιμέλεια στον ένα μόνο γονέα, ο άλλος, κατά τη νομολογία, δε διαπράττει αρπαγή αλλά αυτοδικία.
Η υποστήριξη της εκούσιας διαφυγής του ανηλίκου που περιγράφεται στη διάταξη του 324 ΠΚ, τελείται τόσο με θετική ενέργεια όσο και δια παραλείψεως. Θετική ενέργει υφίσταται στην περίπτωση της προτροπής, παραίνεσης, συνδρομής και της απλής βοήθειας.
Ως προς την υποκειμενική υπόσταση του αδικήματος, απαιτείται δόλος οποιουδήποτε βαθμού, αρκούντος και του ενδεχόμενου. Ο σχετικός δόλος στοιχειοθετείται στη γνώση της ανηλικότητας και ότι αυτός τελεί υπό τη γονική μέριμνα, επιμέλεια ή σε τέτοια σχέση και στη θέληση αφαίρεσης του ανηλίκου από την επιμέλεια του αρμοδίου. Ο έχων την επιμέλεια του προσώπου του ανηλίκου καθορίζεται από τις διατάξεις του ΑΚ (άρθρ. 1510 επ., 1518 επ. κλπ) και μπορεί να έχει οριστεί και με δικαστική απόφαση.
Αν ο δράστης πλανάται ως προς την ανηλικότητα, πρόκειται για πραγματική πλάνη, κατ’ άρθρ. 30 ΠΚ ενώ αν ο δράστης ενήργησε από συγγνωστή πλάνη για το δικαίωμα της επιμέλειες, το οποίο θεωρούσε ότι ανήκει σ’ αυτόν, πρόκειται περί νομικής πλάνης η οποία αίρει τον καταλογισμό.
Ως προς την κακουργηματική μορφή του αδικήματος στην Αρπαγή Ανηλίκων : Εάν ο αρπαγείς ανήλικος είναι κάτω των 14 ετών, τότε ο Ποινικός Κώδικας απειλεί ποινή κάθειρξης για το δράστη 5-10 έτη. Επιπλεόν, κακουργηματική μορφή συνιστά και η περίπτωση κατά την οποία ο υπαίτιος τέλεσε την πράξη από κερδοσκοπία ή με σκοπό να μεταχειρισθεί τον ανήλικο σε ανήθικες ασχολίες ή να επιτύχει τη μεταβολή της οικογενειακής τάξης του. Τέλος, πρόκειται για κακουργηματική αρπαγή ανηλίκου, όταν ο υπαίτιος τέλεσε την πράξη με σκοπό να εισπράξει λύτρα ή να εξαναγκάσει σε πράξη ή παράλειψη, η οποία απειλείται στο νόμο με κάθειρξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, αν ο δράστης οικεία βουλήσει και πριν εκπληρωθεί οποιοσδήποτε όρος ή αξίωσή του, απελευθέρωσε και απέδωσε σώο και υγιή τον ανήλικο, τότε επιβάλλεται ποινή φυλάκισης και όχι κάθειρξης.
Ο δικηγόρος ποινικολόγος Γιάννης Μπαρκαγιάννης αναλαμβάνει την υποστήριξη των δικαιωμάτων σας σε υποθέσεις Αρπαγής Ανηλίκου με το αίσθημα της ευθύνης.
Βιβλιογραφία
Μαργαρίτης, Μ. Μαργαρίτη Α. 2020. ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ: Ερμηνεία-Εφαρμογή. Αθήνα: Π.Ν. ΣΑΚΚΟΥΛΑΣ. 4η έκδοση. σελ. 936 κ. επ.
