Η ποινική ευθύνη των ανηλίκων είναι ένα κρίσιμο νομικό ζήτημα που απαιτεί ειδική νομική μεταχείριση. Το ελληνικό νομικό σύστημα αναγνωρίζει ότι οι ανήλικοι παραβάτες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο όπως οι ενήλικες, δίνοντας έμφαση στη διαπαιδαγώγηση και την επανένταξη αντί της τιμωρίας.
Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε:
• Το νομικό πλαίσιο της ποινικής ευθύνης ανηλίκων
• Τα δικαιώματα των ανηλίκων κατά τη σύλληψη και την ανάκριση
• Τα αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα αντί των ποινών
• Τις πρόσφατες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα
• Συμβουλές για γονείς και νομικούς εκπροσώπους
1. Ποινική Ευθύνη Ανηλίκων: Τι Προβλέπει ο Νόμος
Σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα (άρθρα 121-128 ΠΚ), η ποινική ευθύνη των ανηλίκων καθορίζεται βάσει της ηλικίας τους:
Ανήλικοι κάτω των 15 ετών
• Δεν θεωρούνται ποινικά υπεύθυνοι.
• Αν διαπράξουν αξιόποινη πράξη, μπορούν να τους επιβληθούν αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα, αλλά όχι ποινές.
Ανήλικοι 15-18 ετών
• Μπορούν να θεωρηθούν ποινικά υπεύθυνοι.
• Κατά κανόνα, επιβάλλονται αναμορφωτικά μέτρα αντί ποινών.
• Σε σοβαρά εγκλήματα (π.χ. ανθρωποκτονία, ληστεία, βιασμός) μπορούν να καταδικαστούν σε περιορισμό σε ειδικό κατάστημα κράτησης ανηλίκων.
2. Αναμορφωτικά και Θεραπευτικά Μέτρα Αντί Ποινών
Το ελληνικό δίκαιο επιδιώκει την επανένταξη των ανηλίκων και όχι την τιμωρία τους.
Αναμορφωτικά Μέτρα (άρθρο 122 ΠΚ)
• Επίπληξη
• Παρακολούθηση από κοινωνικό λειτουργό
• Υποχρεωτική φοίτηση σε σχολείο ή επαγγελματική εκπαίδευση
• Παροχή κοινωφελούς εργασίας
• Αποκατάσταση της ζημίας που προκάλεσε
Θεραπευτικά Μέτρα (άρθρο 123 ΠΚ)
• Υποχρεωτική ψυχολογική ή ιατρική υποστήριξη
• Διαμονή σε ειδικά ιδρύματα αγωγής ανηλίκων
3. Πότε Επιβάλλονται Ποινές σε Ανηλίκους;
Σύμφωνα με το άρθρο 127 ΠΚ, ανήλικοι 15-18 ετών μπορούν να τιμωρηθούν με περιορισμό σε ειδικό κατάστημα κράτησης ανηλίκων εάν:
1. Έχουν διαπράξει ιδιαίτερα σοβαρό έγκλημα.
2. Τα αναμορφωτικά μέτρα κρίνονται ανεπαρκή.
3. Η προσωπικότητά τους παρουσιάζει υψηλή επικινδυνότητα.
Διάρκεια του περιορισμού
• Μέχρι 5 χρόνια για κακουργήματα
• Μέχρι 8 χρόνια για ειδεχθή εγκλήματα
• Μέχρι 15 χρόνια μόνο σε περίπτωση ανθρωποκτονίας από πρόθεση
4. Τα Δικαιώματα των Ανηλίκων Κατά τη Σύλληψη και την Ποινική Διαδικασία
Οι ανήλικοι που κατηγορούνται για ποινικά αδικήματα έχουν ειδικά δικαιώματα:
✔ Το δικαίωμα να ενημερωθούν οι γονείς ή κηδεμόνες τους άμεσα
✔ Το δικαίωμα σε δικηγόρο με εξειδίκευση στο ποινικό δίκαιο ανηλίκων
✔ Το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη από δικαστήριο ανηλίκων
✔ Το δικαίωμα ψυχολογικής και κοινωνικής υποστήριξης
✔ Το δικαίωμα στη μυστικότητα της διαδικασίας
5. Νέες Αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα για Ανήλικους (2024-2025)
• Αυστηρότερες ποινές για εγκλήματα σε βάρος ανηλίκων
• Υποχρεωτική εκπαίδευση και κοινωνική εργασία για ανηλίκους παραβάτες
• Ενίσχυση του θεσμού των αναμορφωτικών μέτρων
• Περιορισμός των περιπτώσεων εγκλεισμού σε καταστήματα κράτησης ανηλίκων
6. Τι να Κάνετε αν το Παιδί σας Κατηγορηθεί για Αξιόποινη Πράξη
✅ Μην πανικοβάλλεστε. Ζητήστε άμεσα νομική συμβουλή.
✅ Απαιτήστε την παρουσία δικηγόρου πριν από οποιαδήποτε ανάκριση.
✅ Ενημερωθείτε για τις εναλλακτικές ποινές.
✅ Διασφαλίστε ότι τηρούνται τα δικαιώματα του ανηλίκου.
Δικηγορικό Γραφείο Μπαρκαγιάννη Ιωάννη & Συνεργατών
Εξειδικευμένοι στην Ποινική Υπεράσπιση Ανηλίκων
Αν το παιδί σας αντιμετωπίζει κατηγορίες, επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας για έγκαιρη και αποτελεσματική νομική υποστήριξη.
📍Διεύθυνση: Βαρατάση 2, Γκύζη, Αθήνα
📞 Τηλέφωνο: 2106430488
📩 Email: info@barkagiannis.gr
🌐 Website: Barkagiannis.gr
Social Media:
📱Instagram: @giannis_barkagiannis
📘Facebook: Δικηγορικό Γραφείο Μπαρκαγιάννη
▶️ YouTube: Giannis Barkagiannis
Η νομική προστασία των ανηλίκων απαιτεί εξειδίκευση και εμπειρία. Είμαστε εδώ για να διασφαλίσουμε τα δικαιώματά τους και να τους προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή υπεράσπιση.
