Απαγωγή Ανηλίκου από Γονέα: Νομικές Συνέπειες & Νέες Νομοθετικές Αλλαγές

Τι είναι η απαγωγή ανηλίκου από γονέα;

Η απαγωγή ανηλίκου από γονέα αποτελεί ένα σοβαρό νομικό ζήτημα που αφορά τη μετακίνηση ή κατακράτηση ενός παιδιού από τον έναν γονέα χωρίς τη συναίνεση του άλλου ή χωρίς δικαστική απόφαση. Πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να έχει σοβαρές νομικές και ψυχολογικές συνέπειες τόσο για το παιδί όσο και για τους γονείς.

Σε πολλές περιπτώσεις, η απαγωγή ανηλίκου συμβαίνει στο πλαίσιο συγκρούσεων μεταξύ διαζευγμένων γονέων ή γονέων που βρίσκονται σε διαφωνία σχετικά με την επιμέλεια. Το ελληνικό και διεθνές νομικό πλαίσιο έχει θεσπίσει αυστηρούς κανόνες για την αποτροπή τέτοιων περιστατικών και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού.

Διάκριση μεταξύ απαγωγής και παράνομης μετακίνησης ανηλίκου

Υπάρχει σαφής νομική διάκριση μεταξύ των δύο εννοιών:

✅ Απαγωγή ανηλίκου: Όταν ένας γονέας παίρνει το παιδί από τον τόπο διαμονής του χωρίς τη συναίνεση του άλλου γονέα ή χωρίς δικαστική απόφαση.

✅ Παράνομη μετακίνηση ανηλίκου: Όταν ένας γονέας μετακινεί το παιδί σε άλλη περιοχή ή χώρα χωρίς τη συναίνεση του έτερου γονέα, ακόμα και αν έχει επιμέλεια, παραβιάζοντας τα δικαιώματα επικοινωνίας.

✅ Παράνομη κατακράτηση: Όταν ο γονέας αρνείται να επιστρέψει το παιδί στον τόπο μόνιμης διαμονής του μετά από προσυμφωνημένη ή δικαστικά καθορισμένη περίοδο επικοινωνίας.

Αυτές οι διαφορές έχουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς το νομικό πλαίσιο προβλέπει διαφορετικές ποινές και συνέπειες για κάθε περίπτωση.

Νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα και διεθνείς συνθήκες

Νομικές προβλέψεις στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, η απαγωγή ανηλίκου τιμωρείται από το Άρθρο 324 του Ποινικού Κώδικα, που ορίζει:

🔴 Η αρπαγή ανηλίκου τιμωρείται με φυλάκιση, ενώ σε περιπτώσεις που το παιδί εκτίθεται σε κίνδυνο ή εάν το κίνητρο είναι η εκμετάλλευση του ανηλίκου, η ποινή μπορεί να φτάσει μέχρι 10 έτη κάθειρξη.

🔴 Ο Νόμος 4800/2021 για το Οικογενειακό Δίκαιο έφερε σημαντικές αλλαγές. Με το άρθρο 1519 του Αστικού Κώδικα, η μεταβολή του τόπου διαμονής του παιδιού απαιτεί:

✔️ Συναίνεση και των δύο γονέων

✔️ Δικαστική απόφαση, αν υπάρχει διαφωνία

Αυτή η τροποποίηση ενισχύει τη συνεπιμέλεια και αποτρέπει τις μονομερείς ενέργειες από γονείς που επιδιώκουν να απομακρύνουν το παιδί από τον έτερο γονέα.

Διεθνές νομικό πλαίσιο – Σύμβαση της Χάγης

Η Ελλάδα έχει επικυρώσει τη Σύμβαση της Χάγης του 1980 για τις αστικές πτυχές της διεθνούς απαγωγής παιδιών. Η σύμβαση:

🌍 Προβλέπει την άμεση επιστροφή του παιδιού στη χώρα μόνιμης διαμονής του

🌍 Προστατεύει τα δικαιώματα επικοινωνίας και επιμέλειας των γονέων

🌍 Περιορίζει την παράνομη μετακίνηση ανηλίκων από γονείς που δεν έχουν αποκλειστική επιμέλεια

Αν ένας γονέας μετακινήσει το παιδί σε χώρα που συμμετέχει στη Σύμβαση, ο έτερος γονέας μπορεί να ζητήσει την άμεση επιστροφή μέσω των αρμόδιων δικαστικών αρχών.

Δικαιώματα του παιδιού, του θύματος και του κατηγορούμενου

📌 Δικαιώματα του παιδιού:

🔹 Να διατηρεί σχέσεις και επικοινωνία με και τους δύο γονείς

🔹 Να μην χρησιμοποιείται ως μέσο εκδίκησης μεταξύ των γονέων

🔹 Να λαμβάνεται υπόψη το βέλτιστο συμφέρον του σε κάθε νομική διαδικασία

📌 Δικαιώματα του γονέα που θίγεται:

🔹 Να ζητήσει άμεση επιστροφή του παιδιού μέσω της Σύμβασης της Χάγης

🔹 Να καταθέσει μήνυση για παράνομη μετακίνηση ή κατακράτηση

🔹 Να απαιτήσει ασφαλιστικά μέτρα για να αποτρέψει μελλοντικές απαγωγές

📌 Δικαιώματα του κατηγορούμενου γονέα:

🔹 Να υπερασπιστεί την πράξη του στο δικαστήριο

🔹 Να επικαλεστεί λόγους ανωτέρας βίας (π.χ. προστασία του παιδιού από κίνδυνο)

🔹 Να προσφύγει σε διεθνείς οργανισμούς αν θεωρεί ότι αδικείται

Συμπέρασμα: Πώς να προστατευτείτε νομικά

Αν αντιμετωπίζετε διαφωνίες σχετικά με την επιμέλεια ή τη διαμονή του παιδιού σας, είναι κρίσιμο να γνωρίζετε τα δικαιώματά σας και να αναζητήσετε νομική προστασία εγκαίρως.

⚖️ Ως Δικηγορικό Γραφείο Μπαρκαγιάννη & Συνεργατών, αναλαμβάνουμε υποθέσεις οικογενειακού δικαίου και παρέχουμε εξειδικευμένη νομική συμβουλή σε υποθέσεις απαγωγής ανηλίκων.

➡️ Επικοινωνήστε μαζί μας για άμεση νομική καθοδήγηση: