Ψευδείς Κατηγορίες Ενδοοικογενειακής Βίας – Πώς Προστατεύεται ο Κατηγορούμενος;

Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που αντιμετωπίζεται αυστηρά από τη νομοθεσία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση των ψευδών καταγγελιών, οι οποίες χρησιμοποιούνται είτε ως μέσο εκδίκησης είτε ως εργαλείο πίεσης σε υποθέσεις διαζυγίου και επιμέλειας τέκνων. Οι ψευδείς καταγγελίες ενδοοικογενειακής βίας μπορούν να καταστρέψουν ζωές, να οδηγήσουν σε άδικες καταδίκες και να έχουν σοβαρές νομικές και κοινωνικές επιπτώσεις για τον κατηγορούμενο.

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε:

• Τι ισχύει αν αποδειχθεί ψευδής η καταγγελία

• Τα νομικά μέσα άμυνας που διαθέτει ο κατηγορούμενος

• Τις ποινικές συνέπειες για τον καταγγέλλοντα που υπέβαλε ψευδή καταγγελία

• Τις πρόσφατες αλλαγές στη νομοθεσία για την αντιμετώπιση των ψευδών καταγγελιών

1. Τι Ισχύει αν Αποδειχθεί Ψευδής η Καταγγελία;

Σύμφωνα με τον νέο Νόμο 5019/2023, ο οποίος τροποποιεί τον Ν. 3500/2006 περί ενδοοικογενειακής βίας, οι αρχές είναι πλέον υποχρεωμένες να διερευνούν με μεγαλύτερη προσοχή τις καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, προκειμένου να αποφεύγονται άδικες καταδίκες.

Αν αποδειχθεί ότι μια καταγγελία είναι ψευδής, τότε:

• Ο κατηγορούμενος απαλλάσσεται από κάθε κατηγορία, είτε στο στάδιο της ανάκρισης είτε κατά τη δίκη.

• Η απόφαση καταγράφεται, και ο κατηγορούμενος μπορεί να ζητήσει αποκατάσταση της ηθικής και επαγγελματικής του υπόστασης.

• Ο καταγγέλλων μπορεί να διωχθεί ποινικά και αστικά, κάτι που εξετάζουμε παρακάτω.

Παρά το γεγονός ότι ισχύει το τεκμήριο αθωότητας, οι ψευδείς καταγγελίες μπορούν να οδηγήσουν σε:

• Προσωρινή κράτηση ή περιοριστικά μέτρα κατά του κατηγορούμενου

• Διατάγματα απομάκρυνσης από την οικογενειακή εστία

• Σοβαρές επιπτώσεις σε διαδικασίες διαζυγίου και επιμέλειας τέκνων

Για αυτό, όποιος κατηγορείται άδικα πρέπει να κινηθεί άμεσα και στρατηγικά με τη βοήθεια έμπειρου δικηγόρου.

2. Νομικά Μέσα Άμυνας για τον Κατηγορούμενο

Ο κατηγορούμενος έχει στη διάθεσή του μια σειρά από νομικά μέσα για να αποδείξει την αθωότητά του και να προστατευτεί από τις συνέπειες μιας ψευδούς καταγγελίας.

Α) Συλλογή Αποδεικτικών Στοιχείων

Η αποδυνάμωση της ψευδούς καταγγελίας μπορεί να γίνει με:

• Μηνύματα, emails και καταγεγραμμένες συνομιλίες που αποδεικνύουν ότι η καταγγελία είναι ψευδής.

• Μαρτυρίες τρίτων προσώπων που επιβεβαιώνουν τη συμπεριφορά του καταγγέλλοντος.

• Ιατροδικαστικές εκθέσεις και γνωματεύσεις που αναιρούν τους ισχυρισμούς για σωματική ή ψυχολογική βία.

• Κάμερες ασφαλείας ή βιντεοληπτικό υλικό που αποδεικνύουν την παρουσία ή απουσία του κατηγορούμενου στο σημείο της δήθεν επίθεσης.

Β) Προσφυγή κατά των Προσωρινών Μέτρων

Εφόσον έχουν επιβληθεί περιοριστικά μέτρα, ο κατηγορούμενος μπορεί να ασκήσει:

• Αίτηση ανάκλησης των μέτρων ενώπιον του αρμόδιου δικαστηρίου.

• Έφεση ή ανακοπή σε περίπτωση προσωρινής κράτησης.

Γ) Μήνυση κατά του Καταγγέλλοντος

Εάν αποδειχθεί ότι η καταγγελία ήταν ψευδής, ο κατηγορούμενος μπορεί να κινηθεί νομικά εναντίον του καταγγέλλοντος υποβάλλοντας:

• Μήνυση για ψευδή καταμήνυση (Άρθρο 229 ΠΚ)

• Αγωγή αποζημίωσης για ηθική βλάβη και δυσφήμηση

Οι δικαστικές αποφάσεις πλέον επιδικάζουν σημαντικές αποζημιώσεις υπέρ των θυμάτων ψευδών καταγγελιών, προστατεύοντας έτσι την υπόληψή τους.

3. Ποινικές Συνέπειες για Ψευδή Καταγγελία

Ο καταγγέλλων που υποβάλλει ψευδή καταγγελία μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με σοβαρές ποινικές συνέπειες:

• Ψευδής Καταμήνυση (Άρθρο 229 ΠΚ): Φυλάκιση έως 5 έτη

• Συκοφαντική Δυσφήμηση (Άρθρο 363 ΠΚ): Φυλάκιση έως 2 έτη και χρηματική ποινή

• Παρακώλυση Δικαιοσύνης: Πρόσθετες ποινές αν αποδειχθεί δόλος για εξαπάτηση των αρχών

Οι δικαστικές αρχές πλέον κινούνται πιο αυστηρά κατά των ψευδών καταγγελιών, προστατεύοντας τα πραγματικά θύματα ενδοοικογενειακής βίας και αποτρέποντας την κατάχρηση του συστήματος.

4. Συμπέρασμα – Πώς να Προστατευτείτε

Αν βρεθείτε αντιμέτωπος με μια ψευδή καταγγελία, είναι κρίσιμο να δράσετε άμεσα και αποφασιστικά:

1. Μην μιλάτε στις αρχές χωρίς νομική εκπροσώπηση.

2. Συγκεντρώστε αποδεικτικά στοιχεία που αναιρούν την καταγγελία.

3. Απευθυνθείτε σε έμπειρο δικηγόρο για να ασκήσετε τα κατάλληλα νομικά μέσα.

4. Υποβάλετε μήνυση κατά του καταγγέλλοντος εφόσον αποδειχθεί η ψευδής καταγγελία.

Η ψευδής καταγγελία ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες, αλλά η σωστή νομική στρατηγική μπορεί να προστατεύσει τον κατηγορούμενο και να οδηγήσει στην αποκατάσταση της αλήθειας.

Δικηγορικό Γραφείο Ιωάννη Μπαρκαγιάννη & Συνεργατών