fbpx

Απονομή Χάριτος. Κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 47 §1 του Συντάγματος της Ελλάδος : «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει το δικαίωμα, ύστερα από πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης και γνώμη συμβουλίου που συγκροτείται κατά πλειοψηφία από δικαστές, να χαρίζει, μετατρέπει ή μετριάζει τις ποινές που επιβάλλουν τα δικαστήρια, καθώς και να αίρει τις κάθε είδους νόμιμες συνέπειες ποινών που έχουν επιβληθεί και εκτιθεί.».

Στην ως άνω διάταξη του α. 47 Σ (Συντάγματος) προβλέπεται ο θεσμός της απονομής χάριτος, μιας εκ των νομοθετικών, κατ’ άλλη άποψη δικαστικών, αρμοδιοτήτων του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ), η οποία συνιστά παρόμοια με τον τυπικό νόμο θέσπιση πρωτεύοντα καταργητικού κανόνα για ορισμένο άτομο και για συγκεκριμένη πράξη (ή πράξεις) του τελευταίου, με τον οποίον επιτάσσεται η παύση της εκτέλεσης ή η μετατροπή ή ο μετριασμός ή και η άρση των νόμιμων συνεπειών της ποινής, που έχει επιβληθεί με αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση.

Απονομή Χάριτος – Ποια είναι η διαδικασία

Η χάρη απονέμεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας υπό τον τύπο προεδρικού διατάγματος, ενώ απαραίτητη είναι η πρόταση του Υπουργού Δικαιοσύνης, η οποία εκφέρεται ύστερα από τη γνώμη του Συμβουλίου Χαρίτων (επταμελές όργανο, αποτελούμενο από τέσσερις δικαστές, τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και δύο υψηλόβαθμους υπαλλήλους του Υπουργείου). Η πρωτοβουλία, όμως, για τη χάρη ανήκει στον Υπουργό Δικαιοσύνης, αφού αυτός είναι το προτείνον όργανο, ενώ ο Υπουργός την λαμβάνει είτε μόνος του, είτε ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου, με τον ΠτΔ να συνιστά το τελικώς αποφασίζον όργανο.

Η χάρη αποτελεί μέτρο επιείκειας υπέρ του καταδικασθέντος αμετακλήτως από ποινικό δικαστήριο, αίροντας την επιβληθείσα σε αυτόν ποινή, όχι, όμως, και το έγκλημα. Η άρση της ποινής είναι πλήρης όταν η ποινή χαρισθεί πριν καν αρχίσει να εκτίεται από τον καταδικασθέντα, ενώ κατά τις λοιπές περιπτώσεις γίνεται λόγος για μερική άρση αυτής, καθώς χαρίζεται το υπόλοιπό της ή μετατρέπεται π.χ. από κάθειρξη σε φυλάκιση ή μετριάζεται λ.χ. από κάθειρξη δέκα ετών σε κάθειρξη έξι ετών, χωρίς, όμως, παράλληλα να μεταβάλλεται το είδος της ποινής ή αίρονται οι συνέπειές της ολικώς ή μερικώς. Μάλιστα, τα επιεική αυτά μέτρα μπορεί να λαμβάνονται αυτοτελώς ή αθροιστικώς.

Πως επηρεάζονται οι ποινικές αποφάσεις με την Απονομή Χάριτος

 Σημειωτέον ότι από σκοπιάς Διοικητικού Δικαίου η χάρη ισοδυναμεί λειτουργικώς με ατομικό νόμο. Κατ’ ουσίαν πρόκειται για πρωτεύοντα κανόνα, καθόσον η θέσπισή του δεν εξαρτάται από την ύπαρξη άλλου κανόνα με ρυθμιστικό αντικείμενο τις προϋποθέσεις ή τις συνέπειες της χάρης αλλ’ ούτε νοείται νόμος με παρόμοιο περιεχόμενο, καθώς το ζήτημα ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του Προέδρου της Δημοκρατίας, όπως άλλωστε έχει νομολογηθεί (βλ. ενδεικτικώς ΣτΕ 2938/2003 και ΣτΕ 1008/2007). Ο θεσμός δε της χάριτος αποτελεί εξαίρεση στη διάταξη του α. 43 §1Σ κατά την οποία «O Πρόεδρος της Δημοκρατίας εκδίδει τα διατάγματα που είναι αναγκαία για την εκτέλεση των νόμων και δεν μπορεί ποτέ …να εξαιρέσει κανέναν από την εκτέλεσή τους» [ήτοι, των νόμων], καθώς εν τοις πράγμασι με τη χάρη εξαιρείται ο υπέρ ου από την εκτέλεση της ποινής, η οποία του έχει επιβληθεί βάσει νόμου.

Θα πρέπει να επισημανθεί στο σημείο αυτό ότι η απονεμηθείσα χάρη δεν θίγει την καταδικαστική απόφαση καθεαυτή, αλλά μόνον καταργεί ή μετριάζει την εκτέλεση ή και αίρει τις άλλες συνέπειές της, καθώς η διαδικασία της απονομής χάριτος δεν συνιστά επανεκδίκαση της υπόθεσης, ώστε να μπορεί να γίνει λόγος για άσκηση δικαστικής λειτουργίας. Ως εκ τούτου η απονομή χάριτος δεν έχει ως συνέπεια την τυπική εξαφάνιση της καταδικαστικής ποινικής αποφάσεως, ούτε επιφέρει την αναδρομική άρση των αποτελεσμάτων αυτής, αλλά αντιθέτως με αυτήν λαμβάνει χώρα άφεση της επιβληθείσης ποινής και συνεπώς επέρχεται και η οριστική παύση της έκτισής της.

Η Ειδική περίπτωση με την διάταξη §2 του α. 47 Σ

Ως προς την ειδική περίπτωση που εισάγεται με τη διάταξη της §2 του α. 47 Σ για την απονομή χάριτος σε καταδικασθέντα από το Ειδικό Δικαστήριο του άρθρου 86 Σ, μέλος της Κυβερνήσεως ή Υφυπουργό, λεκτέον ότι η χάρη απονέμεται «μόνο με τη συγκατάθεση της Βουλής». Η προέλευση της προαναφερθείσας ανωτέρω διάταξης συνιστά δάνειο από τον αγγλικό κοινοβουλευτισμό (βλ. Act of Settlement. 1701). Ειδικότερα, εν προκειμένω η πρωτοβουλία για την εκκίνηση της διαδικασίας ανήκει είτε στον καταδικασθέντα είτε στον Υπουργό Δικαιοσύνης, με την διαδικασία να είναι ίδια με την κοινή διαδικασία της χάρης, με μοναδική διαφορά αυτή της παραχώρησης της συγκατάθεσης της Βουλής πριν την υποβολή της προτάσεως του Υπουργού Δικαιοσύνης προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Το Δικηγορικό Γραφείο Ιωάννη Μπαρκαγιάννη και Συνεργατών έχοντας την ανάλογη πείρα σε υποθέσεις αιτημάτων περί απονομής χάριτος, αναλαμβάνει με συνέπεια τη διεκπεραίωση όλων των διαδικαστικών προϋποθέσεις, προκειμένου να λάβει χώρα το αίτημά σας σε κάθε στάδιο της διαδικασίας.

Βιβλιογραφία

Σπυρόπουλος, Φ. 2018. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ.. σελ.341 κ. επ.

Χρυσόγονος, Κ. 2014. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ. Αθήνα-Θεσσαλονίκη: ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ. 2η αναθεωρημένη έκδοση. σελ.587 κ. επ.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο

Σχετικά Άρθρα

Καλέστε μας