Εισαγωγή
Η ανθρωποκτονία από αμέλεια αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά αδικήματα του Ποινικού Κώδικα, καθώς σχετίζεται με την απώλεια ανθρώπινης ζωής λόγω έλλειψης προσοχής ή παραλείψεων. Παρόλο που δεν υπάρχει πρόθεση θανάτωσης, η νομική ευθύνη μπορεί να είναι βαρύτατη, με αυστηρές ποινικές και αστικές συνέπειες.
Στο παρόν άρθρο αναλύουμε πότε στοιχειοθετείται η ανθρωποκτονία από αμέλεια, ποια είναι η διάκριση από την ανθρωποκτονία με πρόθεση, ποιες είναι οι ποινικές κυρώσεις και ποια είναι τα συνήθη παραδείγματα στην πράξη. Παράλληλα, αναφέρουμε τις δυνατότητες υπεράσπισης που υπάρχουν για κατηγορούμενους σε τέτοιες περιπτώσεις.
1. Τι είναι η Ανθρωποκτονία από Αμέλεια; Νομικό Πλαίσιο
Σύμφωνα με το άρθρο 302 του Ποινικού Κώδικα, όποιος από αμέλεια προκαλέσει τον θάνατο άλλου τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών έως πέντε (5) ετών. Εάν η αμέλεια ήταν ιδιαίτερα σοβαρή ή ο δράστης είχε υποχρέωση να αποτρέπει το αποτέλεσμα, η ποινή μπορεί να φτάσει έως δέκα (10) έτη.
Σύμφωνα με τη νομική θεωρία και τη νομολογία, η αμέλεια διακρίνεται σε:
• Ενσυνείδητη αμέλεια: Ο δράστης προβλέπει το ενδεχόμενο του θανάτου αλλά θεωρεί ότι δεν θα επέλθει.
• Ανυποψίαστη αμέλεια: Ο δράστης δεν προβλέπει τον θάνατο, αν και όφειλε και μπορούσε να τον προβλέψει.
2. Διάκριση από την Ανθρωποκτονία με Πρόθεση
Η βασική διάκριση ανάμεσα στην ανθρωποκτονία από αμέλεια και την ανθρωποκτονία με πρόθεση (άρθρο 299 ΠΚ) είναι η ύπαρξη ή μη του δόλου. Στην ανθρωποκτονία με πρόθεση, ο δράστης επιθυμεί ή αποδέχεται το θανατηφόρο αποτέλεσμα, ενώ στην ανθρωποκτονία από αμέλεια το αποτέλεσμα προκύπτει λόγω έλλειψης προσοχής.
Η διάκριση αυτή είναι κρίσιμη, καθώς:
• Η ανθρωποκτονία με πρόθεση τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη ή κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών.
• Η ανθρωποκτονία από αμέλεια τιμωρείται με ελαφρύτερες ποινές.
3. Ποινές και Κυρώσεις
Ανάλογα με τις συνθήκες της αμέλειας, οι ποινές που επιβάλλονται είναι οι εξής:
Κατηγορία Αμέλειας Ποινή
Απλή αμέλεια Φυλάκιση 3 μηνών – 5 ετών
Βαριά αμέλεια Φυλάκιση έως 10 έτη
Ανθρωποκτονία από αμέλεια λόγω παράβασης επαγγελματικών κανόνων (π.χ. ιατρικό λάθος) Φυλάκιση ή κάθειρξη έως 10 έτη
Σημειώνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις οι ποινές είναι εξαγοράσιμες ή μετατρέπονται σε παροχή κοινωφελούς εργασίας, εκτός αν η αμέλεια κριθεί εξαιρετικά σοβαρή.
4. Παραδείγματα στην Πράξη
(α) Τροχαία Ατυχήματα
Ένα από τα πιο συνηθισμένα παραδείγματα ανθρωποκτονίας από αμέλεια αφορά οδηγούς που προκαλούν θάνατο λόγω παραβίασης του ΚΟΚ. Για παράδειγμα:
• Οδηγός που παραβιάζει κόκκινο φανάρι και σκοτώνει πεζό.
• Οδηγός υπό την επήρεια αλκοόλ που εμπλέκεται σε θανατηφόρο τροχαίο.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, η ποινική μεταχείριση εξαρτάται από το αν η παραβίαση ήταν σοβαρή και αν ο δράστης είχε πλήρη επίγνωση του κινδύνου.
(β) Ιατρική Αμέλεια
Η ανθρωποκτονία από αμέλεια μπορεί να προκύψει λόγω ιατρικών λαθών, όπως:
• Χειρουργικό σφάλμα που οδηγεί στον θάνατο ασθενούς.
• Λανθασμένη διάγνωση που στερεί από τον ασθενή την κατάλληλη θεραπεία.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ιατροί ενδέχεται να έχουν ποινικές αλλά και αστικές ευθύνες (αποζημίωση στην οικογένεια του θύματος).
(γ) Εργατικά Ατυχήματα
Ένας εργοδότης που δεν τηρεί τους κανόνες ασφαλείας μπορεί να θεωρηθεί υπαίτιος θανάτου εργαζομένου, εάν αποδειχθεί ότι η παράλειψή του συνέβαλε στο δυστύχημα.
5. Υπερασπιστικές Γραμμές σε Περίπτωση Κατηγορίας
Εάν κάποιος κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία από αμέλεια, υπάρχουν διάφορες νομικές άμυνες, όπως:
1. Έλλειψη αιτιώδους συνδέσμου: Αν ο θάνατος δεν προήλθε αποκλειστικά από την πράξη ή την παράλειψη του κατηγορούμενου.
2. Απρόβλεπτο γεγονός: Αν ο θάνατος προκλήθηκε από τυχαίο περιστατικό (π.χ. ξαφνική καρδιακή προσβολή του θύματος).
3. Συνυπαιτιότητα του θύματος: Εάν το ίδιο το θύμα ενήργησε με τρόπο που συνέβαλε στον θάνατό του (π.χ. πεζός που πέρασε τον δρόμο εκτός διάβασης).
6. Νομολογιακές Εξελίξεις και Νομοθετικές Τροποποιήσεις
Τα τελευταία χρόνια, έχουν υπάρξει τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα που αυστηροποιούν τις ποινές για βαριά αμέλεια, ειδικά σε περιπτώσεις τροχαίων ατυχημάτων και επαγγελματικής αμέλειας.
Σύμφωνα με πρόσφατες αποφάσεις των ελληνικών δικαστηρίων:
• Σε τροχαία με υπερβολική ταχύτητα ή μέθη, η ποινή συχνά πλησιάζει το ανώτατο όριο.
• Σε ιατρική αμέλεια, τα δικαστήρια γίνονται πιο αυστηρά, απαιτώντας μεγαλύτερη προσοχή από τους γιατρούς.
7. Συμπέρασμα
Η ανθρωποκτονία από αμέλεια είναι ένα σοβαρό αδίκημα με ποινικές, αστικές και ηθικές προεκτάσεις. Αν βρεθείτε αντιμέτωποι με κατηγορία για ανθρωποκτονία από αμέλεια, είναι κρίσιμο να αναζητήσετε εξειδικευμένη νομική υποστήριξη.
Επικοινωνήστε Μαζί Μας
Το Δικηγορικό Γραφείο Μπαρκαγιάννη Ιωάννη & Συνεργατών παρέχει εξειδικευμένη υπεράσπιση σε υποθέσεις ποινικού δικαίου.
📍Διεύθυνση: Βαρατάση 2, Γκύζη, Αθήνα
📞 Τηλέφωνο: 2106430488
📩 Email: info@barkagiannis.gr
🌐 Website: Barkagiannis.gr
Social Media:
📱Instagram: @giannis_barkagiannis
📘Facebook: Δικηγορικό Γραφείο Μπαρκαγιάννη
▶️ YouTube: Giannis Barkagiannis
Ζητήστε τώρα μια συμβουλευτική συνεδρία για την υπόθεσή σας.
